جزیره هندورابی
جزیره هندورابی با 8 / 22 کیلومتر مربع مساحت، در فاصله 325 کیلومتری بندر عباس و 133 کیلومتری بندرلنگه و در حد فاصل بین دو جزیره کیش و لاوان قرار گرفته است. این جزیره سرزمینی هموار و تقریباً بدون عارضه طبیعی است. بلندترین نقطه آن بیست و نه متر و بزرگ‌ترین قطر آن هفت و نیم کیلومتر است. این جزیره از یک رشته ارتفاعات کوتاه پوشیده است و کرانه‌های آن با شیب ملایمی به دریا منتهی می‌شوند. مجاورت با دریا، اغلب موجب بالا رفتن میزان باران و رطوبت می‌شود. با این حال در تمام کرانه‌های خلیج فارس، همجواری با دریا، تأثیر چندانی بر میزان بارش این نواحی ندارد. فعالیت اقتصادی اکثر اهالی در جزیره هندورابی، صید مروارید و غواصی است فعالیت های صنعتی یا بهره برداری از معادن و منابع زیرزمینی و حتی صنایع دستی در هندورابی وجود ندارد. محیط زیست جزیره به دلیل بسته بودن آن محدود است و موجوداتی از قبیل انواع پرندگان کوچک، پرندگان مهاجری نظیر باز و شاهین و انواع کمی از خزندگان و موش صحرایی در آنجا یافت می‌شود. منابع تأمین آب جزیره بسیار محدود و کم است و آب مصرفی آن از طریق چاه یا آب انبار تأمین می‌شود. این جزیره از نظر سیاحت و ایرانگردی از زیر مجموعه‌های کیش است که با توجه به امکانات و استعداد طبیعی جزیره از نظر آب، خاک، هوا و شرایط خاص تجاری جزیره کیش و همچنین برخورداری از زیبایی‌های طبیعی، قادر است بخشی از نیازهای سیاحتی و گردشگری ایرانگردان را تأمین کند خلیج نا‌بند کجاست؟ خلیج نایبند در اراضی جنوب شرقی و شرق منطقه ویژه واقع شده و از مناطق منحصر به فرد زیست و تکثیر آبزیان و همچنین درختچه های حرا در جنوب ایران است. این منطقه به اضافه منطقه حفاظت شده نایبند از سوی ساز مان حفاظت محیط زیست ایران به عنوان اولین پارک ملی دریایی ایران شناخته شده است. خلیج فارس بیش از 65 جزیره کوچک و بزرگ دارد که هر کدام زیبایی خاص خود را دارند. در این میان جزیره شیدور از برخی جهات منحصر به فرد و بی‌نظیر است. این جزیره یکی از کوچک‌ترین جزایر ایرانی خلیج فارس محسوب می‌شود به‌طوری که اگر در بلندترین نفطه آن بایستید و به اطراف نگاه کنید آب‌های اطراف جزیره را به راحتی می‌بینید. شیدور مساحتی برابر 98 هکتار دارد. این جزیره کوچک در 1400 متری شرق جزیره لاوان در استان هرمزگان قرار دارد. نزدیک‌ترین فاصله جزیره شیدور تا خط ساحلی پنج مایل دریایی معادل 4/9 کیلومتر تا بندر صیادی مقام است. از روی تصاویر ماهواره‌ای این جزیره ذوزنقه شکل به نظر می‌رسد. این جزیره یکی از زیباترین جزایر مرجانی خلیج فارس است که دارای غروب دریایی است. خلیج فارس یکی از بهترین زیستگاه‌های آبسنگ‌های مرجانی در آسیاست. از میان انواع مرجان‌ها، تنوع گونه‌ای و پراکندگی «مرجان‌های مغزی» و «شاخ گوزنی» بیش از سایر گونه‌هاست. دلیل این پدیده نیز چیزی جز سازگاری آنها با شرایط اکولوژیک خلیج فارس نیست. مساحت مرجان‌های جزایر خارک و خاکو بیش از مرجان‌های دیگر جزایر است. البته مساحت مرجان‌های جزایر شیدور، فارور و لارک هم قابل توجه هستند. تاکنون 70گونه مرجان در خلیج فارس شناسایی شده است که از این تعداد 45گونه آنها در آب‌های ایران دیده می‌شوند. در خلیج فارس تنوع گونه‌ای مرجان‌های شاخ گوزنی (Acropora) بیش از جنس‌های دیگر است. «مرجان‌های انگشتی» نیز بعد از مرجان‌های شاخ گوزنی و مغزی دارای بیشترین تنوع گونه‌ای هستند. «مرجان‌های نرم» یا «مرجان‌های مواج» نیز در خلیج فارس حضور دارند که فاقد اسکلت آهکی هستند و با جریان آب به این سوی و آن سو به حرکت در می‌آیند. علاوه بر این مرجان‌ها، «مرجان‌های کاسه‌ای» هم در خلیج فارس و آب‌های ایران دیده می‌شوند. از نظر اکولوژیک، مرجان‌های مغزی دارای بیشترین مقاومت نسبت به تغییرات محیط هستند. 
سواحل آرام ماسه‌ای و صخره‌ای در سواحل شمالی خلیج نایبند حد فاصل دو خور غربی و شرقی، سواحل ماسه‌ای و در سمت جنوب شرقی خلیج نایبند، بعد از روستای هاله سواحل بسیار زیبای صخره‌ای واقع گردیده‌است.
جنگلهای حرا بخشی از جنگلهای حرّای ایران در سواحل خلیج نایبند حد فاصل شهر عسلویه تا روستای هاله واقع گردیده‌است.
این جنگلها در امتداد دو خور بسیار بزرگ که هرکدام انشعابات فرعی زیادی دارد گسترش یافته است. مساحت تقریبی این جنگلها در حدود 350 هکتار میباشد
گونه‌های گیاهی به جز گونة درختچه‌ای حرا ( Avicennia marina) ، گونه‌های کنار (Ziziphus spina-christi )، کهور ایرانی (Prosopis cineraria ) ، ناترک (Dodoneae viscosae ) ، گاروم زنگی (terminalia catalpa ) ، انجیر معابد (ficus religiosa ) و انارشیطان (tecommela undulata ) از گونه‌هایی هستند که به خوبی با شرایط اقلیمی منطقه سازگار شده‌اند.
گونه‌های جانوری گونه‌های جانوری خلیج نایبند به دو دسته آبزی و خشکی‌زی تقسیم می‌شوند:
الف- گونه‌های آبزی: انواع ماهی و میگو، خرچنگ و لاک پشت
ب- گونه‌های خشکی‌زی: انواع پرندگان شامل فلامینگو، حواسیل، مرغ ماهی خوار و اگرت
در برخی نقاط جزیره پوشش گیاهی آنقدر انبوه است که امکان رفت و آمد وجود ندارد. پوشش گیاهی غالب آن از نوع بوته‌ای است. البته اجتماعی از درخت مسواک (Salvadora persica) نیز در شمال غربی آن وجود دارد. همچنین یک اصله درختچه غیربومی کهور پاکستانی (Prosopis juliflora) نیز در شمال جزیره رشد کرده است که هر چه سریع‌تر باید ریشه‌کن شود. در غیر این صورت ممکن است به صورت یک گونه مهاجم در آید و گونه‌های گیاهی بومی جزیره را تهدید کند و در صورت تکثیر زیاد مکان‌های آشیانه‌سازی پرستوهای دریایی را اشغال کند. متاسفانه ریشه کن کردن این درختچه غیربومی بسیار دشوار و در شرایط رشد زیاد حتی غیرممکن است. احتمالا بذر این گیاه به وسیله توفان‌های شدید از خشکی اصلی به این جزیره راه یافته است. اویارسلام، ریش بز، سریم، اسفرزه، گل ماهور، گل آفتابگردان از دیگر گیاهان آن هستند.
شیدور به رغم وسعت کم یکی از مهم‌ترین زیستگاه‌های جوجه‌آوری پرستوهای دریایی و یکی از مهم‌ترین مناطق تخمگذاری لاک‌پشت‌های دریایی به ویژه از نوع منقار عقابی در خلیج فارس و دریای عمان است. شیدور محل بسیار مناسبی برای انجام تحقیقات و پژوهش‌های علمی در مورد پرندگان، لاک‌پشت‌های دریایی و موجودات زنده ویژه اکوسیستم‌های مرجانی است. اما به دلایل مختلف از جمله بعد مسافت، غیرمسکونی بودن و گرمای طاقت‌فرسای آن تاکنون تحقیقات اندکی در آن صورت گرفته است. در حال حاضر علاوه بر پرندگان و لاک‌پشت‌های دریایی، مارمولک شنی، مارجعفری، خرچنگ منزوی و خرچنگ ساحلی در این جزیره دیده می‌شوند. بومیان منطقه این جزیره را به دلیل وجود مارهای جعفری «جزیره مارو» می‌گویند. بر اساس سوابق موجود، نخستین پرنده‌شناسی که پرندگان جزیره شیدور را مطالعه و معرفی کرد دکتر درک اسکات پرنده‌شناس سازمان محیط زیست بود. نامبرده در بررسی خود که در تاریخ 18 تا 22 خرداد سال 1351 انجام گرفت حدود 600هزار پرستوی دریایی‌گونه سفید (Sterna reperessa) و هزاران پرنده دیگر را در حال جوجه‌آوری مشاهده کرد. حواصیل سبز نیز اولین بار در ایران توسط او در این جزیره مشاهده شد. از پرستوی دریایی کاکلی بزرگ نیز در آن زمان 50 آشیانه مشاهده کرد و تعداد پرستوی کاکلی کوچک نیز هزار قطعه (500 آشیانه) تخمین زده شد. پرستوی دریایی تک زرد، پرستوی دریایی معمولی، پرستوی دریایی پشت تیره، حواصیل ساحلی و باکلان گلوسیاه از دیگر پرندگان جوجه‌آور جزیره هستند. عقاب ماهی‌گیر نیز از پرندگان شکارچی جزیره و تالاب شیدور است.
در تیرماه سال 1383 در بازدیدی که همراه شادروان نادر حمیدی از جزیره داشتیم اثری از پرستوی دریایی کاکلی بزرگ ندیدیم و پرستوی‌های دریایی کاکلی کوچک هم کمتر از 100 تخم داشتند. همچنین فقط 11 قطعه باکلان گلوسیاه مشاهده کردیم و جمعیت بقیه پرندگان جوجه‌آور جزیره نیز کاهش چشمگیری را نشان می‌داد. البته در همان زمان نیز یک قطعه صدف‌خور مشاهده کردیم که تا آن زمان از جزیره شیدور گزارش نشده بود. مرجان‌های حاشیه جزیره شیدور یکی از بهترین زیستگاه‌های صدف مروارید در خلیج فارس است. فصل صید مروارید از اول تیرماه آغاز می‌شود، یکی از صیادان محلی می‌گفت هر کس هر چقدر بتواند صید می‌کند. این جزیره از سوی سازمان بین‌المللی پرندگان به عنوان یکی از مناطق مهم پرندگان (Important bird area) در خاورمیانه و ایران ثبت شده و به عنوان یک پناهگاه حیات‌وحش از سوی سازمان حفاظت محیط زیست مدیریت می‌شود. بخش مرجانی و سواحل آن نیز به عنوان تالاب بین‌المللی در کنوانسیون رامسر ثبت شده است. اما مانند بسیاری از مناطق تحت مدیریت سازمان محیط زیست و تالاب‌های بین‌المللی وضعیت اسفباری دارد. این جزیره در طول دوره حیات خود ناملایمات زیادی را به خود دیده و سخت‌ترین آنها تجاوز انسان‌های ناآگاه از محیط پیرامون خود به این جزیره است.
فصل تخمگذاری لاک‌پشت‌های دریایی و پرستوهای دریایی فصل بهار است. در همین زمان بومیان منطقه که اغلب از روستاهای نخیلو و بندر مقام هستند برای برداشتن تخم لاک‌پشت‌ها و پرستوهای دریایی به جزیره می‌آیند که صبحانه مورد علاقه خود را برای مدت کوتاهی تامین کنند. این روستاییان از پدیده غریزی «بازگشت به خانه» (Homing) در پرستوها و لاک‌پشت‌های دریایی، اطلاعی ندارند. جوجه پرستوهایی که در جزیره به سن جوانی می‌رسند بعد از رسیدن به دوره بلوغ ، برای جفت‌گیری و جوجه‌آوری دوباره به همین جزیره باز می‌گردند. در مورد لاک‌پشت‌ها هم این مطلب صادق است که در متون علمی اکولوژی از این پدیده با نام «بازگشت به خانه» یاد می‌شود. شاید اگر سازمان محیط زیست در طول این مدت کلاس‌های آموزشی برای بومیان برگزار می‌کردند، حالا شاهد خالی شدن جزیره شیدور (و سایر مناطق) نبودیم. در زمان جوجه‌آوری پرستوها و تخمگذاری لاک‌پشت‌ها هیچ چیز برای آنها مهم‌تر از امنیت منطقه نیست. حضور مداوم بومیان در جزیره نه تنها آرامش و امنیت را از پرستوها و لاک‌پشت‌ها سلب می‌کند بلکه برداشتن تخم آنها، جوجه‌ها و بچه لاک‌پشت‌هایی را که در آینده قرار است به جزیره بازگردند را نابود می‌کند.
ما زبالییم و بالا میرویم ما زدریاییم و دریا میرویم ما ز اینجا و ز آنجا نیستیم ما ز بیجاییم و بیجا میرویم